wtorek, 10 kwietnia 2018

Witania ospała - Withania somnifera (Solanaceae) w fitofarmakologii patologii mózgu


Skład chemiczny:
Najbardziej zasobny w substancje czynne jest korzeń. Zawiera on sporo alkaloidów (anaferyna, witanina, anahigryna, somniferyna, tropina), fitosterole (beta-sitosterol), laktony steroidowe (witanolidy A-Y), kumaryny (skopoletyna), fenolokwasy (kw. chlorogenowy), sitoindozydy VII-X.


Witanolidy A-Y są steroidowymi laktonami, które wykazują dość szerokie spektrum aktywności w układzie nerwowym. Po raz pierwszy określono strukturę laktonu w 1968 roku w Izraelu (witaferyna A), a następnie określono kolejne z nich, pochodne ergostanu i nazwano je witanolidami (withanolides). Wykazują one aktywność przeciwdziałającą mechanizmom choroby Alzheimera. Na tym polu prezentują skuteczność na kilku frontach. Przede wszystkim nasilają transmisję cholinergiczną, zwiększając poziom acetylocholiny w mózgu, a także zwiększają aktywność acetylocholinotransferazy (enzym katalizujący reakcję pomiędzy acetylokoenzymem A, a choliną, w wyniku czego zachodzi synteza acetylocholiny). Ekstrakty zawierające frakcje witanolidów (witaferyna A, witanolid A, witanon) wykazywały inhibicję proliferacji komórek glejaka (C6 i YKG1) w zależności od dawki. Z kolei niskie dawki ekstraktów skutkowały osiągnięciem aktywności neuroprotekcyjnej przeciwko stresowi oksydacyjnemu, a także ekscytotoksyczności glutaminowej. Dodatkowo ważną aktywnością witanolidów jest działanie stymulujące wzrost neuronów oraz hamujące formowanie się splątek neurofibrylarnych (NFTs). Metanolowe ekstrakty z korzeni Witanii, które zawierały wysokie stężenia witanolidów powodowały przedłużenie aksonów, przy równoczesnym wydłużeniu dendrytów indukowanym przez witanozydy u szczurów. Witanolidy wyizolowane z korzeni, a także wodne ekstrakty z korzeni witanii wykazywały znaczącą inhibicję acetylocholinoestrazy w próbach in vitro. Sok z liści, jak również ekstrakt z liści witanii również wykazywał aktywność AChEI u myszy. Daje to dość jasne wskazówki, że cała roślina, jak również wyizolowane witanolidy mogą mieć duże znaczenie terapeutyczne w przeciwdziałaniu oraz leczeniu choroby Alzheimera oraz innych zespołów otępiennych, a także zaburzeń koncentracji, pamięci i uwagi.




Witanon jest laktonem steroidowym bazującym na szkielecie witanolidowym typu A , który posiada zdolność indukcji wzrostu neurytów, a także potencjał do naprawy uszkodzeń neuronalnych w przebiegu AD.

Surowiec: liście, owoc, korzeń

Postać leku:
Korzeń - Radix Withaniae (Ashwagandha) można przyjmować w postaci sproszkowanej umieszczanej np. w jogurcie lub zakapsułkowanej oraz jako surowiec do odwarów. Dobrej jakości korzeń powinien zawierać nie mniej niż 0,15% alkaloidów i nie mniej niż 4% saponin. Dawki dla sproszkowanego korzenia to 6-7g dziennie. Natomiast odwar - Decoctum Withaniae sporządza się 6-7g rozdrobnionego korzenia na 200 ml wody, która następnie doprowadzona do wrzenia, gotowana jest jeszcze przez 5 minut.

Suche ekstrakty - Extractum siccum Withaniae (około 1,5-2% witanolidów) są skuteczne w dawce 500 mg dziennie.

Fitofarmakologia:
Aktywność fitofarmakologiczna różnych przetworów z witanii jest zróżnicowana. Wykazuje działanie przeciwnowotworowe na komórki glejaka, a także zwiększa aktywność cytotoksycznych limfocytów T. Zmniejsza także skutki uboczne radioterapii i niektórych chemioterapeutyków w onkologii. Poza tym przeciwdziała stresowi oksydacyjnemu, szczególnie w mózgu poprzez mechanizm neuroprotekcji. Jest rośliną adaptogenną, która ułatwia przystosowanie do trudnych warunków środowiskowych. Stymuluje wzrost neuronów, wydłuża aksony i przedłużenia dendrytów. Wiele badań wykazało zaawansowane efekty ekstraktów z witanii oraz szeregu witanolidów w zaburzeniach neurodegeneracyjnych. Ekstrakty z witanii przeciwdziałają neurotoksyczności indukowanej Aβ przez działanie ochronne na neurony oraz odwracanie spadku średnicy dendrytów i ilości kolców dendrytycznych. Suche ekstrakty z witanii podawane w dawkach 500 mg przez 4-8 tygodni stymulują receptory serotoninowe 5-HT (5-HT2A i 5-HT1A), a także zwiększają poziom acetylocholiny w mózgu, dodatkowo  hamując powstawanie złogów Aβ i obniżając ich ilość. Dzięki temu witania usprawnia procesy zapamiętywania, kojarzenia i uczenia się, regenerując i poprawiając stabilność map pamięciowych. Przy chorobach neurodegeneracyjnych ważne są również adaptogenne właściwości ekstraktów witanii, które dodatkowo działają antystresowo, antylękowo, antydepresyjnie, polepszają samopoczucie i znoszą część objawów psychopatologicznych w przebiegu choroby Alzheimera. Wyciągi z witanii w dawkach 3g dobowo przyjmowane przez okres jednego roku skutkują poprawą parametrów krwi (podniesienie poziomu hemoglobiny, obniżenie cholesterolu, LDL, cukru oraz podniesienie poziomu HDL), zmniejszeniem utraty wapnia z kości oraz poprawą stanu skóry (aktywność odmładzająca). Oprócz laktonów steroidowych, zawarte w roślinie sitoindozydy podnoszą odporność organizmu poprzez działanie przeciwstresowe, nasilające fagocytozę i aktywność makrofagów. Szerokie spektrum aktywności fitofarmakologicznej przetworów z witanii kwalifikuje ją jako wysokiej klasy lek przeciwko zespołom otępiennym. Poprawia funkcje kognitywne zarówno u osób starszych, dotkniętych patologicznymi zmianami w mózgu, jak i młodszych, którzy mają problemy z psychomotoryką, pamięcią i koncentracją. Dodatkowo działanie obniżające chroniczny stres i nieprzyjemne objawy psychiczne, ma tu duże znaczenie.

Piśmiennictwo:

Herbal medicines in the treatment of psychiatric disorders: 10-year updated review. Sarris J. Phytother Res. 2018 Mar 25. doi: 10.1002/ptr.6055.

Antioxidant activity and apoptotic induction as mechanisms of action of Withania somnifera (Ashwagandha) against a hepatocellular carcinoma cell line. Ahmed W, Mofed D, Zekri AR, El-Sayed N, Rahouma M, Sabet S. J Int Med Res. 2018 Apr;46(4):1358 1369. doi:10.1177/0300060517752022.

Tohda C, Kuboyama T, Komatsu K. Dendrite extension by methanol extract of Ashwagandha (roots of Withania somnifera) in SK‐N‐SH cells. Neuroreport 2000; 11(9): 1981–1985.

Gupta SK, Dua A, Vohra BP. Withania somnifera (ashwagandha) attenuates antioxidant defense in aged spinal cord and inhibits copper induced lipid peroxidation and protein oxidative modifications. Drug Metab Dispos 2003; 19(3): 211–222.

Kumar S, Seal CJ, Okello EJ. Kinetics of acetycholinesterase inhibition by an aqueous etxtract of Withania somnifera roots. Int J Pharm Sci Res 2011; 2: 1188–1192.

Choudhary MI, Yousuf S, Nawaz SA, Ahmed S, Rahaman A. Cholinesterase inhibiting withanolides from Withania somnifera. Chem Pharm Bull 2004; 52: 1358–1361.

Sehgal N, Gupta A, Valli RK, Joshi SD, Mills JT, Hamel E, Khanna P, Jain SC, Thakur SS, Ravindranath V. Withania somnifera reverses Alzheimer’s disease pathology by enhancing low‐density lipoprotein receptor‐related protein in liver. Proc Nat Acad Sci 2012; 109: 3510–3515.

Gupta GL, Rana AC. Withania somnifera (Ashwagandha): a review. Pharmacog Rev 2007; 1: 129–136.

Mishra L, Mishra P, Pandey A, Sangwan RS, Sangwan NS, Tuli R. Withanolides from Withania somnifera roots. Phytochemistry 2008; 69: 1000–1004.

Kuboyama T, Tohda C, Komatsu K. Effects of Ashwagandha (roots of Withania somnifera) on neurodegenerative diseases. Biol Pharm Bull 2014; 37: 892–897.

Kurapati KR, Atluri VS, Samikkannu T, Nair MP. Ashwagandha (Withania somnifera) reverses beta‐amyloid1‐42 induced toxicity in human neuronal cells: implications in HIV‐associated neurocognitive disorders (HAND). PLoS One 2013; 8: e77624.

Kumar S, Seal CJ, Howes MJ, Kite GC, Okello EJ. In vitro protective effects of Withania somnifera (L.) dunal root extract against hydrogen peroxide and beta‐amyloid(1‐42)‐induced cytotoxicity in differentiated PC12 cells. Phytother Res 2010; 24: 1567–1574.

Prakash J, Yadav SK, Chouhan S, Singh SP. Neuroprotective role of Withania somnifera root extract in maneb‐paraquat induced mouse model of Parkinsonism. Neurochem Res 2013; 38: 972–980.

RajaSankar S, Manivasagam T, Sankar V, Prakash S, Muthusamy R, Krishnamurti A, Surendran S. Withania somnifera root extract improves catecholamines and physiological abnormalities seen in a Parkinson’s disease model mouse. JEthnopharmacol 2009; 125: 369–373.

Kumar P, Kumar A. Possible neuroprotective effect of Withania somnifera root extract against 3‐nitropropionic acid‐induced behavioral, biochemical, and mitochondrial dysfunction in an animal model of Huntington’s disease. J Med Food 2009; 12:591–600.

Viwithan, a Standardized Withania somnifera Root Extract Induces Apoptosis in Murine Melanoma Cells. Sudeep HV, Gouthamchandra K, Venkatesh BJ, Prasad KS. Pharmacogn Mag. 2018 Jan;13(Suppl 4):S801-S806. doi: 10.4103/pm.pm_121_17.

Antioxidant activity and apoptotic induction as mechanisms of action of Withania somnifera (Ashwagandha) against a hepatocellular carcinoma cell line. Ahmed W, Mofed D, Zekri AR, El-Sayed N, Rahouma M, Sabet S. J Int Med Res. 2018 Apr;46(4):1358-1369. doi:10.1177/0300060517752022.

Withania somnifera targets interleukin-8 and cyclooxygenase-2 in human prostate cancer progression. Setty Balakrishnan A, Nathan AA, Kumar M, Ramamoorthy S, Ramia Mothilal SK. Prostate Int. 2017 Jun;5(2):75-83. doi: 10.1016/j.prnil.2017.03.002.

Withania somnifera Root Extract Enhances Chemotherapy through 'Priming'. Henley AB, Yang L, Chuang KL, Sahuri-Arisoylu M, Wu LH, Bligh SW, Bell JD. PLoS One. 2017 Jan27;12(1):e0170917. doi: 10.1371/journal.pone.0170917.

Natural Withanolides in the Treatment of Chronic Diseases. White PT, Subramanian C, Motiwala HF, Cohen MS. Adv Exp Med Biol. 2016;928:329-373.

Withania somnifera Induces Cytotoxic and Cytostatic Effects on Human T Leukemia Cells. Turrini E, Calcabrini C, Sestili P, Catanzaro E, de Gianni E, Diaz AR, Hrelia P, Tacchini M, Guerrini A, Canonico B, Papa S, Valdrè G, Fimognari C. Toxins (Basel). 2016 May 12;8(5). pii: E147. doi: 10.3390/toxins8050147.

Withaferin A Inhibits Helicobacter pylori-induced Production of IL-1β in Dendritic Cells by Regulating NF-κB and NLRP3 Inflammasome Activation. Kim JE, Lee JY, Kang MJ, Jeong YJ, Choi JA, Oh SM, Lee KB, Park JH. Immune Netw. 2015 Dec;15(6):269-77. doi: 10.4110/in.2015.15.6.269.


Dr Henryk Różański - Medycyna dawna i współczesna - Witania ospała – Withania somnifera (L.) Dunal w dawnej i współczesnej fitoterapii. http://rozanski.li/1028/witania-ospala-withania-somnifera-l-dunal-w-dawnej-i-wsplczesnej-fitoterapii